Сайланма. Ҳалима Худойбердиева

Home icon Бош саҳифа»Кутубхона»Назм»Сайланма. Ҳалима Худойбердиева - 3

Сайланма. Ҳалима Худойбердиева - 3

Материал индекси
Сайланма. Ҳалима Худойбердиева
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Ҳамма саҳифа

4 дан 16 сахифа

ҚАЛБИНГГА ЧОРЛАЙСАН

Сен мени қалбингта чорлайсан,
Келишиб олайлик.
Кўп хушрўй кўринар қалбингдаги боғ,
Унда умид янглиғ ёнар бир чироқ.
Милтиллаган чироқ нурларига
Жим тикиламан, ҳузур қиламан.
Омонат бўлмасин, ишқилиб, у чироқ,
Синамоқ учунми ёки ҳазиллашиб...
Ё титроқ шуъладан келгандами ғашим,
Ўчириб қўймайин тағин уни мен,
Боғинг хушрўй, аммо ўчмасми кўклиги,
Қоғоздан эмасми унинг дарахтлари.
Ногоҳда қуюнлар ёприлган вақтлари
Тўхтата билмасми япроқлар шўхлигин.
Боғинг хушрўй, аммо биласан, мен унда
Авайлаб-авайлаб босмасман қадам.
Саратон кўкини куйдиргувчи кундай
Мен боғингга кириб борган дам,
Шамолим бўлади ўзимга яраша,
Ҳарорат, қуюним...
Қаричма-қаричлаб у боғни кезарман,
Шодумон, куюниб.
Меҳмондек кезмасдан
Шохларни қайириб қоқарман.
Сочилган олмалар меники.
Мевага, чироққа ишонч-ла боқарман,
Энтикиб.
Ўшанда чироғинг ўчса гар,
Алҳазар,
Боғингни қиларман мен остин ва устин.
Унда мен йиғламам, сен кўз ёш тўккин мўл,
Темирга, тошларга тўладир,
Мен босиб ўтган йўл.
Кўкатлар унмайдир унда сўнг,
Фиғонлар тинмайдир унда сўнг.
Сен мени қалбингга чорлайсан,
Келишиб олайлик.
1972 йил 20 февраль

* * *

Укам Турғунжонга

Болакай ўлтирар қайиқда,
Гоҳ боқар атрофга жовдираб.
Ҳайдагил қайиқни ҳайиқмай,
Болакай, қолмагил довдираб.
Бу ҳаёт ғалати, жигарим,
Ким эшкак тортади болаҳол
Ва кимдир ҳаққи бор сингари
Улғайган дамда ҳам бемалол
Қайиқда ястанса беқайғу,
Боқмагил сен унга суқланиб,
Юкларин бировга ортган у,
Ўзи ҳам бировга юкланиб.
Умрбод эмасдир бу айши,
Кўраркан оқимнинг тезобин,
Қачондир беллари майишиб,
Тортар у эшкакчи азобин.
Майлига, хотири бугун жам,
Бир танбал булутдай ухласин.
Чорлайди чароғон бир олам,
Шу олам сурурин йўқла сен.
Ҳайратда тикилма, тушми, рост.
Кўрдингки, поёнсиз кўлдамиз.
Эшкак торт, қулочни кенгроқ ёз,
Эшкакчим, мардим, биз йўлдамиз.
Қўрқма, гоҳ қийналиб қолса жон,
Шамоллар мадорни кетказиб.
Болакай, борармиз икковлон
Қайиқни уфққа етказиб.
1972 йил 29 июль

КЕМАЛАР ТИККАГА ЙЎЛ ОЛСИН

Сен ҳакда
Юлдузлар куйласа жимирлаб,
Япроқлар куйласа тинмайин
Завқ билан тинглардим шуур-ла,
Кўзимга уйқулар қўнмайин.

Ногоҳда
Исмингни айтсалар чопардим,
Севардим, оҳ, у хуш навони.
Талпиниб нон каби ўпардим
Исмингни янгратган ҳавони.

Ва лекин
Биз йўлга чиққанда, кемамиз
Сурди-ку шамоллар айру ён.
Гарчандки узоқлаб кетдик биз,
Қайтмоқчи эмишсан мен томон.

Йўқ, чекин.
Кемангни бурмагил, қистама,
Дўстгинам, сен ортга қайтма, йўқ.
Мен сенга сарсонлик истамам,
Боқ, ахир кемангда қанча юк.

Уларни
Қилмагил хоҳишинг қурбони,
Гуллар бор, кутганда очилмас.
Бор эмас ҳамиша имкони,
Тугунлар бўларки, ечилмас.

Дардларни,
Армонни юракдан юлиб от.
Қайрилма ортга-ю чеккага.
Орада бўлмасин аросат,
Кемалар йўл олсин тиккага...
1972 йил 16 август

* * *

Учирма қуш, полапоним учмоққа шайланади,
Тушларида булутлардан юксакда айланади.
Дуч келаркан булутларга урар у тўшларини,
Уйғонаркан, таъбирини излайди тушларининг.

У учмоқчи, қуламоғи тушига ҳам кирмайди,
У ерда ивирсиганлар билан суҳбат қурмайди,
Уядаги тинч умрни изламайди полапон,
Кўнгли тўлар, осмонларда кезса дайдиб полапон.

Парвоз қилгин-у, бемаҳал қуламагил, жон қушим,
Кучсизгина қанотингга мадад бўлсин олқишим.
Олқишларман, у ҳолбуки олқишни ҳам тингламас
Қуёш кулган шу тиниқ тонг, у учмоғи керак, бас.

Самоларнинг қучоғига ўзни отар у бу тонг..
Учар, ё булут бағрига тошдай ботар у бу тонг...
Учмоқчисан, юксак учгач — қуламоққа ҳам шайсан,
Полапоним, полапоним, юрагимга ўхшайсан...
1972 йил 16 май

* * *

Омон-омон қўшиқлардан айт,
Алвон-алвон қўшиқлардан айт,
Оҳанг бўлиб қўшиққа бу кеч
Қўшилишиб кетадиган пайт.
Омон-омон қўшиқлардан айт.

Юракларга ўт бўлиб кириб,
Ўзинг ҳам куй, куйла куйдириб.
Бари-бари тушсин ёдимга,
Бари-бари чиқсин олдимга.

Йироқдаги оппоқ соч онам
Келмоқдадир кипригида нам,
Онам, онам тушсин ёдимга.

Қамчин уриб келмоқда отам,
Отин суриб келмоқда отам.
Сурон солиб яшаб кетди у,
Ғолиб-ғолиб яшаб кетди у.
Қамчин уриб келмоқда отам.

Одил Дароз бор эди бир чоқ,
Отагинам сирдоши эди.
Қўмсаб қолар Дарозни гоҳ-гоҳ
Чавандозлар давраси энди.
Одил Дароз бор эди бир чоқ.

Айтаверсам жонга тушар ўт,
Ёш тўкмоққа чоғланар булут.
Туташмоқда ўтларга кўксим,
Қўй, яхшиси, мен тинглайин жим,
Ўзинг алвон қўшиқлардан айт,
Омон-омон қўшиқлардан айт.
1972 йил 18 август

СЕВАН ҚОШИДА
(Арманистон сафари хотираларидан)

Юрагингни титратди-ю бир иштиёқ, чанқоқлик,
Севанга дуч келиб қолдинг, пинҳон унга ёш тўккин.
Ундан тила ўзи янглиғ улкан меҳр ила поклик,
Ғурурингдан устун келиб ҳузурида тиз чўккин.
Дейлик, сени қондирмади шу улкан кўл, шу наҳр,
Сезмай қолдинг бир умрлик узилмас ғам қилди қул:

Энди дунё шавқларидан ўтажаксан бебаҳр,
Ахир энди дуч келмайдир, бундай тиниқ, зилол кўл.
1972 йил 3 март

* * *

Менинг шеър бошлашим бўлди қийиндан-қийин,
Кейин шеър уланиб кетди шеър-дил назмига.
Узоқ йиллар тинглаб юриб ҳижроннинг куйин
Бирдан таклиф этилгандай висол базмига.

Туйғуларнинг шиддатидан кетаман чўчиб,
Фикрларим толиқтириб тошар, қуюлар.
Шундай, ўргангач ҳижроннинг майини ичиб,
Ширин висол шароби ҳам чучмал туюлар.
1972 йил 18 август

* * *

Ақлим танибманки, йўлдаман, йўлда,
Тоблаб қўйди анча йўллар қийноғи.
Аниқ қанча йўл бор ҳали мўлжалда,
Мўлжалсиз йўлларнинг йўқдир саноғи.

Бу йўлларда юрдим шод қўшиқ айтиб,
Ҳар вақт ишонч билан олдга кўз тикдим.
Аммо, бир кун она қишлоққа қайтиб
Отамнинг қабрининг устидан чиқдим.

Отамнинг юзига юз қўйиб эмас,
Тупроққа юз қўйиб ёш тўқдим юм-юм.
Нега отам қаддин кўтармайди даст,
Нега гунгдай қотган бу тупроқ — уюм.

Шундан кейин тағин йўл бошланди, йўл,
Хавотир оламан энди мен тез-тез.
Бизнинг чаманларда сўлмадими гул,
Хазон бошланмасми мен борганим кез.

Шундай, энди тез-тез титроқ дил билан
Она қишлоғимга қайтади йўлим.
Хушёр тортиб қолдим сесканиб бирдан,
Ғамхўр қилиб қўйдинг сен мени, ўлим!
1971 йил 28 август.

УЛУҒБЕКНИ КУЗАТИБ...

Бўрон тураётибди, ташқарида дўл-бўрон,
Ёлларин ҳурпайтириб чопар бўрон отлари.
Болакайим, сен қўрқма, сен ҳовучламагин жон —
Сен қоғоз каптарингни ясайвергин шодланиб.

Мунчоқ қора кўзингга нечун тўлаётир мунг,
Тишда бўрон отлари ер-кўкни дупурлатар.
Аммо билки, болажон, ҳамма вақт бўрондан сўнг
Сен ўйнаган далалар қуёш нурига ботар.

Бу отларнинг уюри ўтар бир-бирини қувиб,
Қалдирғочим, вижирлаб ўз куйингни куйлагин.
Деразаларни қуёш тағин нур билан ювиб,
Сенинг оппоқ каптаринг кўкка учади тағин.

Биз кўрмаган бўлсак ҳам чинакам бўронларни,
Бу сочлари оқ дунё уни кузатган қанча.
Гоҳ бевақт жала, бўрон ювса ҳам шавқ, шонларни,
У чин шон бўлса агар қолар ярқираганча.

Ерни нафақат жала, қонлар ювган қай маҳал,
Қачон қизил гул, қачон қор кўмган йўлларимиз.
Аммо, ер доим бўлган кўкариш учун маҳтал,
Кўкартирмоққа маҳтал бўлгандир қўлларимиз.

Дон сочиб ўрганган ҳар икки ишчан қўлга шон —
Минглаб икки ишчан қўл дунё камин бутлади.
Мен деб «умринг узайсин», — мен деб «омон бўл, омон»
Икки меҳнаткаш қўлни жоним билан қутладим.

Кўкартирмоқ туйғуси ҳамиша келган ғолиб,
Табиату жамият бўронларин қилган даф.
Ер шаридай юмалоқ бошингни қуйи солиб, —
Менинг кичкинам, тағин нимани қолдинг ўйлаб?!

Тушунарсан бир куни улғайиб 6у гапларни,
Капалакдай уч бугун шодмон қўшиқ тўқи-да.
Унда забардаст қўлинг учирар оқ каптарни
Тинчлик элчиси қилиб планета кўкида.

Сира маъюс тортмагил, менинг кўм-кўк палагим,
Ана, қара, бўрон ҳам тинаётир дам сайин.
Каптарингни ясайвер, менинг жони ҳалагим,
Ишга ўрганаётган жажжи қўлинг ўпайин.
Бўрон тинаётибди...
1972 йил 10 октябрь

* * *
Учаётиб кўкрагини тутди чавандоз,
Учаётиб.
Отнинг ақлли кўзларида тугаб кўклам, ёз.
Борар қора терларга ботиб.
Турналар осмонда солар арғимчоқ,
Улар билан келар иссиқлик, жануб.
Чавандоз кўзларин сўнг бор очган чоқ
Бирдан турналарин қолди-ку таниб.
«Менинг турналарим, оппоқ турналарим,
Бунча кеч қолдингиз, айтинг, бунча кеч.
Сиз билан сўзлашмай кетмоқдаман ғариб,
Сиз билан сирлашмай
Кўзим қиймас ҳеч».
Алаҳлаб,
Мадор кетган қўлларини ёзар чавандоз,
Баайники турналарин қўймоқчи силаб
Ва силтаниб эгарда қад тиклади-ю ғоз,
Зангор кўкка кўзин тикди,
Сўнг тушди қулаб.
Менинг дилимга ҳам ғамлар тоши қулади,
Дейман: «Ҳаёт, ҳар мушкулни ўз вақтида еч...»
Жон талашиб ётган учқур нидо қилади:
«Турналарим кеч қолдингиз...
Айтинг...
Нега...
кеч...»
1972 йил 10 октябрь

<< Аввалги - Кейинги >>